Lenf nodu, çeşitli nedenler yüzünden vücudumuzda oluşan bezelere verilen isimdir. Bunlar dışarıdan gelen mikro organizmalara karşı vücudun savunma mekanizmalarıdır. Vücutta çeşitli bölgelerde lenf nodu meydana gelebilir. Boyunda, kasık, kulak bölgesinde, koltuk altı, karın içi organlar, dirsekler, göğüs boşluğu gibi bölgelerde lenf nodu olabilir. Bademciklerde hepimizin en fazla bildiğimiz lenf nodu örneğidir. Bazen enfeksiyon hastalıklarıyla birlikte büyüme gösteren bu bezeler, bazen de kanser türleriyle birlikte ciddi sonuçlara yol açabilir. Bu şişkinlikler aslında vücudun savunma sisteminin iyi olduğunu gösterir. Ancak ciddi hastalıklarla bağlantısı olabileceğinden, lenf nodlarının araştırılması gerekir. Bu sayede hastalıkların erken dönemde teşhis edilmesi mümkün olabilir.
Reaktif lenf nodu ise normal büyüme göstermiş lenf nodları için kullanılır. Bir enfeksiyon neticesinde vücudun verdiği reaksiyon sonucu lenf nodu oluşmasıdır. Yapılan testlerin reaktif çıkması iyi, non reaktif çıkması ise, kötü anlamını taşır. Nonreaktif lenf nodunun bir etki karşısında meydana gelen tepki sonucunda büyüdüğüne işaret eder. Lenf nodu oluşmasında hastanın fiziki muayenesinin yapılması ve ayrıntılı öyküsünün dinlenmesi tanı koymaya yardımcı olur. Diğer fiziki bulgularda tanıda başka hastalıkların teşhisinde önemlidir. Lenfadenopati lenf bezi büyümesine denir. Bunlar genellikle iyi huylu olur. Ancak kötü huylu olanlarda bulunduğu için mutlaka değerlendirmeye alınmalıdır.
Lenf nodu belirtileri ve tanı kriterleri
Lenf nodu büyüklüğü, eşlik eden belirtiler, yeri ve süresi tanıda oldukça önemlidir. Genellikle 1 cm'den daha küçük lenf nodu oluşumunun önemli bir nedeni olmadığı kabul edilir. Ancak boyundaki lenf nodları 1,5 cm ve üzerindeyse mutlaka araştırılmalıdır. Kulak önünde oluşan lenf nodlarının nedeni de genellikle enfeksiyonlardır. Normalde lenf nodu hacmi büyük olursa, kötü huylu olma olasılığı 13 kat artar. Eğer lenf nodu ağrılı, kızarık ve hassas yapıda olursa, bu iltihabi bir durumun varlığını gösterir.
Kötü huylu hastalıklarda, verem gibi rahatsızlıklarda lenf nodunun hızla büyümesi kapsül gerilimi olmadığı sürece ağrıya neden olmaz. Eğer lenf nodu oluşumu 2 haftadan kısa sürede meydana gelirse bunun nedeni enfeksiyon olabilir. Bu lenf nodları eğer 2 haftadan daha uzun sürede gelişirse verem, AIDS, kanser türleri, viral enfeksiyonlar ile bağışıklık sistemiyle alakalı hastalıklar yüzünden olabilir.
Lenf nodu oluşumu 1 yıldan fazla süreli olursa, bunun kötü bir hastalıktan kaynaklanma olasılığı azdır. Bunlar bazı ilaçların uzun süre kullanılmasından, evde evcil hayvan bakmaktan özellikle kedi ve köpek bakımından, meslek yüzünden oluşabilir.
Lenf noduna eşlik eden kilo kaybı, ateş, gece terlemesi gibi belirtiler olursa, bunların nedeni genellikle kanser türleridir. Ancak bazı enfeksiyonlarda ateş ve halsizlik etkilerine neden olabilir. Yakın zamanda geçirilen üst solunum yolu enfeksiyonları, diş ve diş eti hastalıkları, bazı döküntülü hastalıklarda lenf noduna yol açabilir.
Kulak çevresi, çene altı ve boyunda oluşan lenf nodu genellikle baş ve boyun enfeksiyonu sonucunda gelişir. Eğer boyunda uzun süreli lenf nodu oluşursa verem hastalığı araştırılmalıdır. Nadiren oluşan nazofrenks karsinomlarında hastalardaki ilk belirti boyunda taş gibi sert lenf nodu oluşması olabilir. Hodking hastalarında da sadece lenf nodu oluşabilir.
Lenf nodu büyümesi takibi nasıl yapılır?
- Öncelikle hastalarda lenf nodu büyümesine eşlik eden bazı bulgular varsa, başka hastalıklarda araştırılmalıdır.
- Eğer hastada lenf nodu büyümesi dışında başka bir belirti bulunmuyorsa, 2-3 hafta takibe alınır ve antibiyotik tedavisi yapılabilir.
- 2-3 haftanın sonunda lenf nodu değerlendirmesi yapılarak, ileri tetkikler yapılarak, büyüme değerlendirilir.
- 2-3 haftada lenf nodunda büyüme olmazsa, hasta 2-3 hafta daha takibe alınır. Boyutları değişmeyen lenf nodları için gerekiyorsa beze biyopsisi yapılabilir. Eğer lenf nodu kendiliğinden kaybolduysa, takip edilmez.
Lenf nodu ne zaman tehlikelidir?
Lenf nodu ebadı 1 cm'den daha küçük olursa, bu genellikle hastalık belirtisi olarak görülmez. Eğer lenf nodu fasulye tanesi kadar olur ve başka bir bulguya yol açmazsa, tehlikeli olmasa da mutlaka üzerinde durulmalıdır. Genellikle ebadı 1,5 cm'den daha fazla olanlar, kasık bölgesinde 1,5 cm, dirseklerde de 0,5 cm boyunda olanlar ise hastalık belirtisi olarak görülür ve araştırılır. Fakat omuzdan üstte olan lenf nodları hangi boyda olursa olsun ciddi hastalıkların belirtisi olabileceği için araştırılmalıdır. Kulak ve ensede oluşan lenf nodu genellikle enfeksiyon kaynaklı olur. Kısa süreli olan lenf nodları da enfeksiyon yüzündendir. İki haftayı geçen uzun öyküde ciddi hastalıklar düşünülmeli ve lenf nodu kapsamlı değerlendirilmelidir.
